*ο Κύκλος ΣΕΕΠ θα είναι ανενεργός για το ακαδημαϊκό έτος 2024-2025, εκτός από το μάθημα “ΣΕΕΠ.3 Ανάπτυξη Τρισδιάστατου Περιεχομένου και Εικονικών Περιβαλλόντων”, το οποίο θα προσφερθεί κατά το εαρινό εξάμηνο 2024-2025
Σχεδιασμός Εμπειριών Εικονικής Πραγματικότητας
Ο κύκλος μαθημάτων για τον σχεδιασμό εμπειριών εικονικών περιβαλλόντων στοχεύει να εκπαιδεύσει φοιτητές με διεπιστημονικό υπόβαθρο στο αντικείμενο της δημιουργίας εικονικών περιβαλλόντων έτσι ώστε τα περιβάλλοντα αυτά να παρέχουν τη βέλτιστη δυνατή εμπειρία χρήσης (user experience). Πιο συγκεκριμένα, ο κύκλος αυτός διδάσκει το σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την αξιολόγηση εικονικών περιβαλλόντων, με έμφαση στην επικοινωνία του χρήστη με το ψηφιακό περιβάλλον, στην χρηστικότητα, στην εμπειρία χρήσης αλλά και στην δημιουργική αξιοποίηση των εικονικών περιβαλλόντων ως μέσων. Για το λόγο αυτό, ο κύκλος περιλαμβάνει μαθήματα που αποσκοπούν στην εκμάθηση:
- Του θεωρητικού υπόβαθρου που διέπει τη δημιουργία εικονικών περιβαλλόντων ως δημιουργικών μέσων επικοινωνίας (creative media) και ως πλαισίων για επικοινωνία ανθρώπου-υπολογιστή και για ψηφιακά διαμεσολαβημένη κοινωνική αλληλόδραση. Προς αυτή την κατεύθυνση ο κύκλος αντλεί βιβλιογραφία από τη φιλοσοφία του χώρου, τη φαινομενολογία, τις θεωρίες και μεθοδολογίες σχεδιασμού, τη γνωστική περιβαλλοντική ψυχολογία, τη θεωρία των ψηφιακών μέσων, την επικοινωνία ανθρώπου – υπολογιστή, τις κριτικές προσεγγίσεις στις σπουδές λογισμικού (critical software studies) και τις ψηφιακές προσεγγίσεις στα πεδία των ανθρωπιστικών σπουδών (digital humanities).
- Των διαδικασιών σχεδιασμού και αξιολόγησης εικονικών περιβαλλόντων, ακολουθώντας την πλέον αποδεκτή στις μέρες μας μεθοδολογική προσέγγιση που επικεντρώνεται στην εμπειρία χρήσης (user experience). Εκτός από την εμβάθυνση στη σχετική βιβλιογραφία που καλύπτει τις θεωρητικές πτυχές των διαδικασιών αυτών, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εκμάθηση της πρακτικής τους διάστασης, μέσα από τη μετάδοση της απαραίτητης εμπειρικής γνώσης, με πολλαπλές συνεδρίες σε εργαστήριο, κάνοντας χρήση ψηφιακών αλλά και αναλογικών μέσων.
- Της διαδικασίας παραγωγής του τρισδιάστατου ψηφιακού περιεχομένου που θα ενταχθεί στα εικονικά περιβάλλοντα και της υλοποίησης του αλληλεπιδραστικού σχεδιασμού που διέπει τη εύρυθμη λειτουργία τους. Για το λόγο αυτό οι φοιτητές διδάσκονται τη χρήση λογισμικού τρισδιάστατης μοντελοποίησης (3Dmodelling), μεθόδους καταγραφής τρισδιάστατου περιεχομένου και μετατροπής του σε τρισδιάστατες αναπαραστάσεις κατάλληλες για εικονικά περιβάλλοντα (3Dscanning, panoramic video, κ.ά.), καθώς και τη συγγραφή εμπειριών εικονικής πραγματικότητας, μέσα από εντατικά μαθήματα σε εργαστήριο και συνεχή εκπόνηση σχετικών ασκήσεων. Η διαδικασία αυτή περιλαμβάνει τον προγραμματισμό της αλληλεπίδρασης, του χειρισμού περιεχομένου και της πλοήγησης του χρήστη στο πλαίσιο εικονικών περιβαλλόντων.
Εκτός της εκμάθησης υλοποιήσεων σε επίπεδο λογισμικού, οι φοιτητές εξοικειώνονται με τη χρήση κατάλληλων συσκευών εισόδου – εξόδου, που υποστηρίζουν την αλληλεπίδραση με εικονικά περιβάλλοντα.
ΣΕΕΠ.1 Σχεδιασμός Ψηφιακά Διαμεσολαβημένων Περιβαλλόντων Επικοινωνίας
Τα φυσικά περιβάλλοντα της καθημερινής ζωής λειτουργούν ως πλαίσια για διαπροσωπική επικοινωνία. Η διείσδυση και ενσωμάτωση τεχνολογικών συστημάτων και δικτύων επικοινωνίας σε πολλούς τομείς καθημερινής δράσης μεταλλάσσει και επαναπροσδιορίζει τα χαρακτηριστικά και τις δυνατότητες που παρέχουν τα φυσικά περιβάλλοντα, διαμεσολαβώντας τη διαπροσωπική επικοινωνία των ατόμων εντός αυτών και την προσωπική επικοινωνία κάθε ατόμου με τις τεχνολογικές δομές που εμπεριέχουν. Πέρα από τεχνολογίες αμιγώς ψηφιακών περιβαλλόντων επικοινωνίας (εικονικά περιβάλλοντα, περιβάλλοντα υπερμέσου), οι πρόσφατες εξελίξεις τεχνολογιών κινητής και ασύρματης επικοινωνίας, γεωγραφικών συστημάτων εντοπισμού και αλληλεπιδραστικών συστημάτων διεπαφής μεταβάλλουν τους τρόπους δράσης και επικοινωνίας σε οποιοδήποτε φυσικό περιβάλλον. Στο μάθημα διερευνάται η λειτουργία, η χρήση και οι επιπτώσεις των παραπάνω επικοινωνιακών συστημάτων και περιβαλλόντων σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο. Μελετώνται οι περιπτώσεις των εικονικών περιβαλλόντων, άλλων μορφών περιβαλλόντων εμβύθισης (προβολικά συστήματα και θόλοι), μέσων κινητής επικοινωνίας και επικοινωνίας δι’ εντοπισμού (mobile & locative media), μέσων πανταχού παρούσας και διάχυτης υπολογιστικής (ubiquitous & pervasive computing & media) και διαδικτύου των πραγμάτων (internet of things), σε διαφορετικής κλίμακας και υπόστασης περιβαλλοντικά πλαίσια (αντικείμενο, ιδιωτικός ή δημόσιος χώρος, αστικός χώρος, γεωγραφικός χώρος, κυβερνοχώρος). Υιοθετείται μια διεπιστημονική προσέγγιση διερεύνησης, με έμφαση στις ψυχολογικές, τεχνολογικές, κοινωνικές και πολιτισμικές πτυχές της χρήσης. Απώτερος στόχος του μαθήματος είναι η διαμόρφωση ενός πολυεπίπεδου θεωρητικού υπόβαθρου, το οποίο θα πλαισιώσει κατάλληλα τη διδασκαλία των πιο πρακτικών και εξειδικευμένων αντικειμένων του σχεδιασμού, της υλοποίησης και της αξιολόγησης εικονικών περιβαλλόντων, στα δύο επόμενα μαθήματα του κύκλου.
ΣΕΕΠ.2 Σχεδιασμός και Αξιολόγηση Εμπειρίας Χρήστη
Αντικείμενο του μαθήματος είναι η διαδικασία σχεδιασμού, υλοποίησης και αξιολόγησης εικονικών περιβαλλόντων ώστε αυτά να παρέχουν την βέλτιστη δυνατή εμπειρία χρήσης (user experience). Οι συμμετέχοντες εισάγονται στο θεωρητικό και μεθοδολογικό πλαίσιο δημιουργίας και αξιολόγησης εικονικών περιβαλλόντων και διεπαφών με έμφαση στην εμπειρία χρήστη (user experience design and evaluation), και εξοικειώνονται με τις διαδικασίες αυτές στην πράξη μέσω ομαδικών εργασιών που επιζητούν δημιουργικότητα μέσα από τη συνεργασία. Το μάθημα δομείται μέσα από τις εξής ενότητες: ιστορική εξέλιξη της αλληλεπίδρασης ανθρώπου – υπολογιστή, θέματα γνωστικής ψυχολογίας στον σχεδιασμό αλληλεπίδρασης ανθρώπου – υπολογιστή, αντίληψη-προσοχή-μνήμη, το συναίσθημα ως βασικός παράγων του σχεδιασμού αλληλεπίδρασης, ευχρηστία και εμπειρία χρήσης εικονικών περιβαλλόντων-παιγνιώδης προσέγγιση, ποσοτική και ποιοτική αξιολόγηση αλληλεπιδραστικών συστημάτων, δημιουργία πρωτοτύπων, εμπειρία χρήσης σε εικονικά περιβάλλοντα: ειδικά χαρακτηριστικά και παράμετροι. Η πρακτική διάσταση της διαδικασίας σχεδιασμού και αξιολόγησης εικονικών περιβαλλόντων διδάσκεται μέσω πολλαπλών εργαστηριακών συνεδριών και παραδειγμάτων που δημιουργούνται και διερευνώνται από τους συμμετέχοντες, κάνοντας χρήση ψηφιακών αλλά και αναλογικών μέσων. Παράλληλα, σημαντικός στόχος του μαθήματος είναι η εκμάθηση δημιουργικών πτυχών της σύνθεσης εικονικών περιβαλλόντων, μη γραμμικού περιεχομένου και αφηγήσεων, που εντάσσονται στα ψηφιακά περιβάλλοντα επικοινωνίας γενικότερα. Απώτερος στόχος του μαθήματος είναι οι συμμετέχοντες να δύνανται να σχεδιάσουν εικονικά περιβάλλοντα που παρέχουν ικανοποιητική εμπειρία χρήσης και να αξιολογήσουν την εμπειρία αυτή, αξιοποιώντας έγκυρες μεθοδολογικές προσεγγίσεις και εργαλεία.
ΣΕΕΠ.3 Ανάπτυξη Τρισδιάστατου Περιεχομένου και Εικονικών Περιβαλλόντων
Αντικείμενο του μαθήματος είναι η ανάπτυξη τρισδιάστατου περιεχομένου και περιβαλλόντων, αλλά και ο προγραμματισμός της αλληλεπίδρασης, για τη δημιουργία εμπειριών εικονικής πραγματικότητας. Προς τούτο μελετώνται τα βασικά στάδια στα οποία συνίσταται η διαδικασία υλοποίησης εικονικών περιβαλλόντων, ενώ παράλληλα αναδεικνύονται βασικά ζητήματα πρακτικής εφαρμογής των σχετικών τεχνολογιών. Βασικό στόχο του μαθήματος αποτελεί η εκμάθηση λογισμικού τρισδιάστατης μοντελοποίησης (3DS max, Blender) και ανάπτυξης διαδραστικών εμπειριών σε τρισδιάστατα περιβάλλοντα (Unity). Απώτερος στόχος είναι οι συμμετέχοντες να μπορούν να σχεδιάζουν αλλά και να υλοποιούν ολοκληρωμένες, λειτουργικές και ικανοποιητικές εμπειρίες εικονικής πραγματικότητας. Η διδασκαλία του μαθήματος βασίζεται σε διαλέξεις και σε εργαστήρια για πρακτική εξάσκηση, ενώ συμπληρώνεται από πρόσθετο εκπαιδευτικό υλικό σε ηλεκτρονική μορφή, με σκοπό την υποστήριξη της περαιτέρω εξειδίκευσης των συμμετεχόντων στο αντικείμενο, ανάλογα με τους επιστημονικούς τους στόχους και το υπάρχον γνωστικό τους υπόβαθρο. Ταυτόχρονα, στο πλαίσιο του μαθήματος πραγματοποιούνται σεμινάρια πρακτικής εκμάθησης: μεθόδων καταγραφής τρισδιάστατου περιεχομένου για τρισδιάστατες αναπαραστάσεις σε εικονικά περιβάλλοντα (3D scanning, panoramic video, κ.ά.) και λογισμικού για μετα-παραγωγή (post-production) περιεχομένου σε εικονικά περιβάλλοντα.