Διδάσκων: Κω/νος Μουρλάς, Αναπλ. Καθηγητής Τμήματος ΕΜΜΕ ΕΚΠΑ
Διεύθυνση ηλ. ταχυδρομείου: mourlas[at]media.uoa.gr
Στο μάθημα αυτό θα παρουσιαστεί η μεθοδολογία χρηστοκεντρικού σχεδιασμού που μπορεί να χρησιμοποιηθεί στην ανάπτυξη οπουδήποτε ψηφιακού περιβάλλοντος αλληλεπίδρασης. Τα νέα αυτά περιβάλλοντα πρέπει να σχεδιάζονται με κανόνες οι οποίοι κατοχυρώνουν την ευχρηστία, μειώνουν την πολυπλοκότητα, υποστηρίζουν αυξημένα επίπεδα αλληλεπίδρασης, προσαρμόζονται στις ιδιαιτερότητες και τις προτιμήσεις του κάθε χρήστη, εξασφαλίζουν φιλικότητα χρήσης και εργονομία, καθώς και ανθρωποκεντρικό σχεδιασμό, ώστε να αποφεύγεται ο αποπροσανατολισμός και η δυσχέρεια στην πλοήγηση των χρηστών μέσα στο περιβάλλον διάδρασης.
Θα παρουσιαστεί το πρώτο στάδιο της ανάλυσης κατά το οποίο αποφασίζεται ο σκοπός, το κοινό, το περιεχόμενο και το χρονοδιάγραμμα υλοποίησης ενός τέτοιου περιβάλλοντος. Ακολουθεί το στάδιο του σχεδιασμού όπου καθορίζεται το είδος και ο βαθμός της διάδρασης, η πλοήγηση και η αισθητική του περιβάλλοντος αλληλεπίδρασης. Στο επόμενο στάδιο της παραγωγής πραγματοποιείται η υλοποίηση πρωτοτύπων του περιβάλλοντος διάδρασης κάνοντας χρήση ειδικού λογισμικού. Στα πλαίσια του μαθήματος ειδικά εργαστηριακά μαθήματα θα είναι αφιερωμένα στην χρήση των εργαλείων αυτών. Στο τελευταίο στάδιο της αξιολόγησης θα αναφερθούν τρόποι αξιολόγησης ενός ψηφιακού περιβάλλοντος διάδρασης ελέγχοντας αρχικά την τεχνική αρτιότητα του περιβάλλοντος αλλά κυρίως την χρηστικότητά του και τον βαθμό αποδοχής του τελικού χρήστη μέσω τεχνικών συνεντεύξεων, ερωτηματολογίων, ποιοτικών και ποσοτικών μετρήσεων.
Πιο συγκεκριμένα, παρουσιάζεται η Χρηστοκεντρική Μεθοδολογία Σχεδιασμού – User-Centered Design Methodology (τεκμηριωμένη με αναφορές σε θεωρητικά μοντέλα) σχεδίασης, ανάπτυξης και αξιολόγησης Διαδραστικών Συστημάτων (Interactive Systems) με έμφαση των εφαρμογών στο διαδίκτυο, λαμβάνοντας αυστηρά υπόψη τους χρήστες των συστημάτων αυτών και τον σκοπό για τον οποίο προορίζονται, έτσι ώστε τα συστήματα αυτά να είναι κατά το δυνατόν:
- Χρήσιμα (διεκπεραιώνουν επαρκώς τον σκοπό για τον οποίο αναπτύχθηκαν)
- Εύχρηστα (μπορούν να χρησιμοποιηθούν εύκολα και χωρίς την ανάγνωση βασικών εγχειριδίων χρήσης)
- Συχνά χρησιμοποιούμενα (είναι ελκυστικά στη χρήση τους και προτρέπουν τους χρήστες να τα χρησιμοποιούν)
Στο αυστηρό πλαίσιο της ανάπτυξης λογισμικού για το διαδίκτυο τόσο σε περιβάλλον desktop όσο και σε κινητές συσκευές, το μάθημα αυτό έρχεται να παρουσιάσει τη σχεδίαση αποτελεσματικών διαδραστικών διεπιφανειών χρήστη (user interfaces) έτσι ώστε το λογισμικό να είναι εύχρηστο, ελκυστικό στη χρήση του βελτιώνοντας τη γενική εμπειρία του χρήστη κατά τη διάδραση.
Προαπαιτούμενη Γνώση/ Yπόβαθρο
Ισχύουν οι προαπαιτούμενες γνώσεις που αφορούν γενικότερα στη συγκεκριμένη κατεύθυνση του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών ενώ η εκμάθηση και η παρουσίαση των απαραίτητων εργαλείων θα γίνει λαμβάνοντας υπόψη το υφιστάμενο γνωστικό υπόβαθρο των φοιτητών/τριών.
Στόχοι
Με την ολοκλήρωση του μαθήματος θα είσαστε σε θέση να:
- Κατανοείτε σε βάθος τις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά των διαδραστικών εφαρμογών που αναπτύσσονται στο διαδίκτυο τόσο από σταθερές όσο και από κινητές συσκευές προσπέλασης.
- Αναγνωρίζετε ποιες ιδιότητες των βασικών στοιχείων ενός Διαδραστικού Συστήματος (άνθρωπος χρήστης, υπολογιστής, επικοινωνία – αλληλεπίδραση) επηρεάζουν τη σχεδίαση του και πως αυτά ενσωματώνονται στη διαδικασία ανάπτυξης διεπιφανειών χρήστη.
- Σκιαγραφείτε τα βασικά μοντέλα ανάπτυξης αλληλεπιδραστικών εφαρμογών (κύκλος εκτέλεσης –αξιολόγησης, πλαίσιο αλληλεπίδρασης)
- Σχεδιάζετε και αναπτύσσετε Διαδραστικές Διεπιφάνειες σε εφαρμογές διαδικτύου ακολουθώντας μια συστηματική μεθοδολογία βασισμένη στη θεωρία της Χρηστοκεντρικής Σχεδίασης Εφαρμογών
- Δημιουργείτε πρωτότυπες οθόνες κάνοντας χρήση εργαλείων γρήγορης προτυποποίησης (Expression Blend, WordPress).
- Εφαρμόζετε μεθοδολογίες αξιολόγησης Διαδραστικών Συστημάτων (ευριστικές, αναλυτικές, με χρήστες ή με εμπειρογνώμονες) Επιπλέον θα έχετε αποκτήσει τις βάσεις για την ενασχόληση σας με τη Σχεδίαση Αλληλεπιδραστικών Εφαρμογών σε ερευνητικό επίπεδο.
Τρόπος Διδασκαλίας
Η διδασκαλία θα στηρίζεται αφενός μέν σε διαλέξεις που θα παραδίδονται από τον διδάσκοντα ενώ θα διεξαχθούν σύντομα σεμινάρια πρακτικής εκμάθησης της χρήσης λογισμικού απαραίτητου για την ανάλυση απαιτήσεων των χρηστών, τη σχεδίαση πρωτοτύπων και αξιολόγηση των διαδικτυακών εφαρμογών.
Παρακολούθηση Μαθημάτων
Η παρακολούθηση των διαλέξεων και των εργαστηρίων είναι υποχρεωτική και θεωρείται αναγκαία για την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος.
Βασικές ενότητες του μαθήματος
- Εισαγωγή – Βασικές Έννοιες
- Εισαγωγή στην έννοια της ευχρηστίας διαδραστικών συστημάτων
- Η ευχρηστία στο παγκόσμιο πλέγμα πληροφοριών
- Η αρχιτεκτονική της πληροφορίας στο παγκόσμιο πλέγμα πληροφοριών
- Χρηστοκεντρικός Σχεδιασμός Εφαρμογών (UCD)
- Τα στάδια του UCD
- Παραδοσιακά Μοντέλα Κύκλου Ανάπτυξης Συστημάτων
- Νέες προκλήσεις στην ανάπτυξη εφαρμογών στο παγκόσμιο πλέγμα πληροφοριών
- Οι απαιτήσεις των χρηστών στον κύκλο ανάπτυξης
- Σχεδίαση Διαδραστικών Συστημάτων: Εισαγωγή, Μεθοδολογίες Σχεδιασμού
- Σχεδίαση Διαδραστικών Συστημάτων: Ανάλυση αρχικής ιδέας, Ανάλυση χρηστών, Personas
- Σχεδίαση Διαδραστικών Συστημάτων: Ιεραρχική Ανάλυση Εργασιών, Διαγράμματα Δραστηριοτήτων, Περιπτώσεις Χρήσης, Σενάρια Χρήσης
- Σχεδίαση Διαδραστικών Συστημάτων: Καθορισμός στόχων Ευχρηστίας
- Οδηγίες Σχεδιασμού Διεπιφάνειας Χρήστη, Usability Guidelines
- Σχεδίαση Διαδραστικών Συστημάτων: Ανάπτυξη Πρωτοτύπων, Εργαλεία προτυποποίησης
- Αξιολόγηση Διαδραστικών Συστημάτων: Εισαγωγή, Αναλυτικές μέθοδοι
- Αξιολόγηση Διαδραστικών Συστημάτων: Ευρετικές μέθοδοι
- Αξιολόγηση Διαδραστικών Συστημάτων: Διερευνητικές μέθοδοι , Πειραματικές μέθοδοι
- Ευχρηστία και Προσβασιμότητα
- Παρουσιάσεις Εργασιών Εξαμήνου
Ενδεικτική Βιβλιογραφία
- Designing Interactive Systems: A Comprehensive Guide to HCI, UX and Interaction Design, by Prof David Benyon, Pearson; 3 edition (13 Sept. 2013)
- Interaction Design: Beyond Human-Computer Interaction, by Yvonne Rogers, Helen Sharp, Jenny Preece, John Wiley & Sons; 3rd Edition edition (26 April 2011)
- A Project Guide to UX Design: For User Experience Designers in the Field or in the Making, Russ Unger & Carolyn Chandler, New Riders; 2 edition (9 Mar. 2012)